Türkiye’deki tren seslerinin 1970’lerde bir plakta kayıt altına alındığını biliyor muydunuz? Demiryolları seslerini kayıt eden Argo Transacord şirketi tarafından yayınlanan Trains in Turkey plağını, bir koleksiyonerin paylaşımı sayesinde öğreniyoruz.
Pop müzik kayıtlarımızın kitlelere ulaşması için yıllardır özverili çalışmaları ile bilinen koleksiyoner Murat Meriç, geçen aylarda aşağıdaki paylaşımı ile arşivine önemli bir plağı kattığını duyurmuştu.
Tren ve demiryolu konularında belge toplayıcıların yoğunluğunu bildiğimizden, bu nadir kaydın detaylarına ve genel olarak temaya biraz eğilelim istedik. ?
Tren seslerini kaydeden şirket
Bahsi geçen plak 1972 yılında, Meriç’in paylaşımında şahane şirket olarak bahsettiği Argo Transacord tarafından basılmış.
Şirketin gerçekten ilginç bir hikâyesi var: Tren seslerine meraklı bir ses kayıt uzmanı olan Peter Handford, 1953 yılında Transacord Limited isimli bir şirket kuruyor ve kaydettiği kayıtları 1955 yılında Transacord etiketi altında piyasaya sürüyor.
Zamanın meşhur demiryolu dergileri olan The Railway Magazine ve Trains Illustrated‘da duyuruları çıkan plaklar ilgi görüp ticari bir başarı gelince Handford için işler biraz daha karışık hale geliyor.
Şirketin ayakta kalabilmesi için büyümesi gerektiğinden Transacord’u yönetmenin iyice zorlaştığını fark eden Handford, bir ara plak üretimini durdurmayı düşünüyor. Neyse ki, Decca şirketler grubunun bir parçası olan Argo Records, Handford’a bir albümlerindeki demiryolu ses efekti için ulaşınca işler değişiyor.
Bu olayı takiben 1961’de Transacord ve Argo, Handford’un kayıtlarını yeni bir etiket olan Argo Transacord altında yayınlamak için anlaşmaya varıyor. 1961-1980 yılları arasındaki dönemde katalog önemli ölçüde genişliyor. (“Gece Tren Sesleri”, “Zor Durumdaki Tren Sesleri” gibi katalogdan bazı ilginç plaklara eBay üzerinden göz atmanız mümkün.)
Decca’nın 1980’de Polygram’a satılması sonrasında Polygram, Argo Transacord tarafından temsil edilen niş pazarla ilgilenmeyince Argo Transacord etiketi de sona eriyor. Transacord, bugün hâlâ web sitesi üzerinden ses kayıt dosyaları ve plak satışı yaparak faaliyetlerine devam ediyor.
Tren sesleri ile Türkiye turu
Murat Meriç’in koleksiyonuna kattığı Trains in Turkey plağının içinde 1967-70 yılları arasında yapılan kayıtlar yer alıyor. Meriç, paylaşımın devamında plağın önemini şöyle vurguluyor:
Ankara’dan Toroslar’a uzanıyor; oradan Trakya’ya geçiyor. Başta Ankara Garı sesleri var -ki asıl hazine o.
Bonus: Hatırlayanlar olacaktır, bu saatler süren tren yolculuklarının çekimleri YouTube’da oldukça ilgi görmüştü ve görmeye de devam ediyor. ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response – Otonom Duyusal Meridyen Tepkisi) olarak bilinen beyin rahatlatıcı ses ve görsellerin temelleri demek ki o zamanlardan atılmış. ?
Son olarak tren ve demiryolu meraklılarına, Almanya’nın Hamburg şehrinde bulunan ve 8 farklı bölümüyle dünyanın en büyük model tren müzesi olan Miniatur Wunderland‘ı önerelim. ?
İlginizi çekebilir
- Tünel: Pera’yı Galata’ya Bağlayan Asansör
- Haydarpaşa Panorama «Fraktal» Olunca
- Efemera Konuları ve Cinsleri
0 Yorum bulunuyor “Trains in Turkey: Memleketten Tren Sesleri”