fotokart
0
Koleksiyon

Koleksiyon Sevgisi-7 Kupür Koleksiyonculuğu

Kupür Koleksiyonculuğu

Bir zamanlar aktif olarak koleksiyonu yapılan kupürler ve kupür koleksiyonculuğu ile ilgili ayrıntılar bu yazımızda.

İdealist bir Cumhuriyet öğretmeni olan Muzaffer Z. Yıldırımtel‘in 1958-59 yıllarında yazdığı denemelerinden derlenerek 1987 yılında İnkilâp Kitabevi tarafından yayımlanan “Koleksiyon Sevgisi” kitapçığından çeşitli bölümler aktaracağımız bu yazı dizisini keyifle okumanızı dileriz. (Fotoğraf ve çizimler: Semra – Hasan Kurbanoğlu)

Kupür nedir?

Gazetelerden bütünüyle çıkarılmış makale, fıkra, haber, havadis ve ilân gibi yazıları kapsayan parçalara kupür denir.

Toplanan nesneler arasında, genel kültürümüze hizmet etmeleri bakımından kupürler’in özel bir önemi vardır. Henüz okul sıralarında iken kupür toplamaya başlamış gençler, ilerde pek çok yararlanacakla­rı bir «malzeme arşivi»ne sahip olacaklardır.

Ele geçirilecek iade gazetelerden çıkarılmak suretiyle kupür topla­nabileceği gibi, «kupür evleri»ne abone olmakla da temin edilebilirler. Dünyanın birçok ülkesinde, müşterilerine diledikleri konu ve dillerde kupür sağlayan kuruluşlar bulunmaktadır.

Kupür olabilecek değerde bir yazıyı gazeteden çıkarırken dikkat edeceğimiz önemli nokta, onu çerçevesinden makasla ve düzgünce ke­sip almak ve sağ üstündeki boş yerine, alındığı gazetenin adını ve tari­hini hemen yazmaktır. Kupürün bu belgeleme işi, gazetenin iç sayfa başlarındaki isim ve tarih kısımlarını ince bir şerit halinde kesip ya­pıştırmak suretiyle yapılmalı ya da daktilo ile yazılmalıdır. Belgeleme işi, kupürün çıkış yerini göstermesi bakımından önemli bir gerektir. Unutmamalıdır ki, bu gazete kesiklerinin günün birinde «kaynak» ola­rak sözü edilecektir.

Kupürleri koruma yöntemleri

Kupürleri rastgele yerlerde ve tomar halinde ya da tek tek kitap, defter aralarında saklamak, onların hem ömürlerini ve hem de kullanıl­ma kolaylığını azaltır.

Korumada izlenebilecek başlıca üç yol vardır :

1. Çıplak dosyalama. Kupürlerin sol kenar arkalarına, önceden hazırlanmış 3. cm. eninde ve kupürlerin boylarına uygun karton şeritler yapıştırılır. Şeritlerin 2 cm. lik eni, kupürün dışına taşmalıdır. Bu dayanağın diş kısımları, orta yerinden zımba ile delinmek suretiyle kupür bir telli dosyaya konur. Her konu için ya da bir konunun çeşitli bölümlerine ayrı ayrı dosyalar düzenlenmelidir. Dosyalar, numara sı­rasıyla ana konu için ayrılan bir bağlı klasöre yerleştirilebilir. Ancak, bu yöntemle küçük kupürleri korumak güç olacak ve kullanış sırasında çabuk hırpalanacaklardır.

2. Kâğıtlı dosyalama. Bu koruma şeklinde, kupürler 31.5 x 22.5 cm. ölçüsünde kesilip hazırlanmış kağıtlara düzgünce yapıştırılır. Say­falar, sol kenarlarından delinerek, özel şekilde yapılacak cilt kapakları­na bir kordon ya da kurdele yardımıyla bağlanabilir.

Kağıtlı dosyalamada sayfalar gerektiğinde kolayca çıkarılıp sonra tekrar yerine konulabilecektir ki, bu durum, koleksiyona rahat bir kul­lanışlık kazandırmaktadır. Örneğin, dilediğimiz zaman «açık sergi­leme» yapılabilecektir.

3. Albümleme. İstenilen boyutlarda hazırlanacak kağıt sayfalı al­bümler, kupür koleksiyonları için daha ideal koruma yoludur. Albüm­ler, sabit sayfa düzenli ya da açılır kapanır halkalarla donanmış olabi­lir. Bu takdirde albüm sayfaları ve cilt kapakları numaralanmalı, say­faların iki yüzünden de yararlanılmalıdır.

Birkaç konu üzerine kupür topluyorsak, her konu için ayrı ciltler düzenlemek mümkündür. Konu ayırımı yapmadan, kupürlerimizin hep­sini bir genel albümde de koruyabiliriz. Her iki halde de, ayrıca bir «koleksiyon tasnif defteri» tutmak ya da kupürleri «karneleme» yoluna gitmek gerekecektir.

Kupürlerin yapıştırılması ve sayfa düzeni

Kupürler, dosya ve albüm sayfalarına, göze hoş görünecek şekil­de, hafif bir yapıştırıcı yardımıyla düzgünce yerleştirilir. Sayfa üzerin­de boş kalacak kısımlarda orantı gözetilmesine dikkat edilmelidir.

Bir kupür, biçimi itibariyle sayfada güzel durmayacaksa, sütunları ayrı ayrı kesilmek suretiyle yeni bir düzene konabilir. Küçük kupür­lerin dördü-beşi, iki sütunluk muntazam bir dikdörtgen meydana geti­recek biçimde yapıştırılır. Sayfadan taşan kupürlerin fazla kısımlarını sayfa üzerine katlamak kullanışı güçleştirir ve koleksiyonun güzelliğini bozar. Büyük kupürlerde, başlıkla asıl metin arasındaki genişçe boş­lukları çıkarttıktan sonra, yeniden uygun ölçülere sokulmaları gerekir. Güzelliği bozmamak ve kupürle sayfa büyüklüğü arasındaki oranı korumak koşulu ile, bir sayfaya birden fazla kupür konabilir.

Öte yandan, kupür ve kupür bloklarına çizgilerle çerçeve yapmak, hatta aşırılığa kaçmaksızın, sayfaları birtakım hafif fon motifleriyle süslemek, kapak yazılarına ve cildine titizlik göstermekle, koleksiyonu­muzu bir sanat eseri haline sokabiliriz.

Süslemede en sade ve uygun yolun, gene gazetelerden çıkarılmış minik motiflerle, renkli (özellikle kırmızı, mavi) kağıtlardan değişik çaplarda puanlar kullanma olduğunu hatırlatabiliriz. Her sayfanın uy­gun birkaç yerine bunları yapıştırabilirsiniz. Sayfaya iç açıcı bir görü­nüm kazandırmış olursunuz.

Yazı dizisi

İlginizi çekebilir

İlgili ürünler

0 Yorum bulunuyor “Koleksiyon Sevgisi-7 Kupür Koleksiyonculuğu”

Yorum Yapın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

© fotokart 2025 | Koleksiyon ve Hobi Mağazanız