Halil ve Lale Gökman çifti, yıllar boyunca özenle biriktirdikleri kartpostalları yalnızca koleksiyonlarında tutmakla kalmayıp, onları kültürel birer hazineye dönüştürerek tarih meraklılarıyla buluşturmayı başarmışlar. Değerli dostumuz sayın Halil Gökman’ın bizlere ilettiği bu üç değerli kitabı sizlerle paylaşmak istedik.
Geçmişin izlerini sürmek, bazen büyük bir arşivin tozlu raflarında, bazen de eski bir sandığın içinde saklanan kartpostallar ile mümkün olabiliyor. Kartpostal koleksiyonculuğunun ülkemizdeki bilinen isimlerinden, değerli dostumuz Halil Gökman‘ın incelikli jesti sayesinde kütüphanemize kazandırdığımız bu üç nadide eseri sizlerle paylaşmak, bizim için bir ayrıcalık.
Heybeliada’nın Kartpostallarla Anlatılan Hikâyesi
“Heybeliada – Kartpostallarla Bir Ada Hikayesi” kitabı, on yılı aşkın bir sürede özenle toplanan özel bir kartpostal koleksiyonundan oluşuyor. Halil Gökman’ın bu eseri, 19. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın ortalarına kadar uzanan dönemde adanın zengin kültürel dokusunu görsellerle aktarmış.
Kitapta, Hüseyin Rahmi’nin romanlarını yazdığı, Nurullah Berk’in ilkokula gittiği, Aziz Nesin’in çocukluk yıllarını geçirdiği bir Heybeliada canlanıyor. Bahriye Mektebi’nde öğrenci olarak Nazım Hikmet ve Necip Fazıl’ın, öğretmen olarak ise Yahya Kemal ve Hamdullah Suphi’nin bulunduğu dönemler kartpostallarla belgelenmiş. Aynı zamanda, günümüzde İstanbul Rum Ortodoks Patriği olan Bartholomeos’un da eğitim gördüğü Ruhban Okulu’na dair görsel tanıklıklar sunuluyor. Diğer Heybeliada kitaplarından farklı olarak bu eser, adaya daha genel bir perspektiften bakarak, kartpostalların ışığında bütüncül bir ada hikâyesi sunmayı amaçlıyor.
Kitap, 2021 yılında Beyoğlu’ndaki tarihi mağazasını kapatıp Kuledibi’ne taşınan Denizler Kitapevi tarafından yayınlanmış.
Tekstil Dünyasının Kartpostallarla Yolculuğu
Gökman’ın bir diğer önemli eseri olan Tekstilin Postadaki Yolculuğu ise çok daha geniş bir arşiv çalışmasının ürünü. Yirmi yıl boyunca yurtiçi ve yurtdışı müzayedelerden özenle topladığı kartpostallarla hazırladığı bu kitapta, Türk tekstil sektörünün gelişimini bir koleksiyoncu gözüyle anlatmış.
Osmanlı dönemi ve erken Cumhuriyet dönemine ait 243 kartpostalı bir araya getiren bu değerli çalışma, tekstil sektörünün hammaddeden nihai ürüne kadar her aşamasını belgeliyor. Giyimden giyim dışı tekstile, iplik üretiminden halıcılığa kadar geniş bir yelpazede, 1900’den 1940’a kadar Türkiye’nin farklı bölgelerinden görsel tanıklıkları bu kitapta bulabilirsiniz.
Kitap, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayınlanmış.
Manastır: Kartpostallarda Bir Osmanlı Şehrinin Hikâyesi
Sizlere bahsedeceğimiz üçüncü kitap ise Lale Gökman’ın kaleme aldığı, TSKB‘nin katkılarıyla yayınlanan “Manastır’ın Ortasında Var Bir Havuz… Kartpostallarla Bir Osmanlı Şehrinin Hikayesi”. Bu eser, Osmanlı’nın son yıllarında önemli olaylara tanıklık etmiş Manastır şehrini dönemin kartpostalları aracılığıyla günümüze taşıyor.
Lale Gökman, bugün Kuzey Makedonya sınırları içinde kalan ve Bitola olarak anılan Manastır’ı anlatırken, geçmişe özlem duygusundan ziyade tarihsel bir tanıklık sunmayı amaçlamış. Kitap, göçün beraberinde getirdiği acıları göz ardı etmeden, bu deneyimlerin evrenselliğine de vurgu yapıyor. Kartpostallar aracılığıyla Manastır’ın sokakları, çarşıları ve gündelik yaşamı canlanırken, Mustafa Kemal Atatürk’ün de eğitim gördüğü Manastır Askeri İdadisi gibi tarihi yapılar da görsellerle belgeleniyor.
Kartpostalların Belgesel Değeri
Bu üç kitabın ortak noktası, kartpostalların yalnızca bir koleksiyon malzemesi değil, aynı zamanda güçlü bir belgesel nitelik taşıdığını kanıtlamaları. Bu küçük görsel materyallerin, üretildikleri dönemin mimari dokusunu, sosyal yaşamını, teknolojik gelişimini ve hatta estetik anlayışını yansıtan birer tanık niteliğinde olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Kartpostal koleksiyonculuğu, zamanla yarışan bir uğraş. Gökman çifti, bu yarışta sadece kartpostalları bir araya getirmekle kalmamış, onları bağlamlarıyla birlikte yorumlayarak, geniş kitlelerin erişimine sunmuş. Bu eserler de, hem kültürel mirasa katkı hem de geçmişimizi anlama çabasına önemli bir destek niteliğinde.
0 Yorum bulunuyor “Gökmanlar’ın Kartpostal Koleksiyonundan Çıkan Üç Kitap”