Bursa’da ilk Osmanlı sarayı dışında, IV. Mehmed tarafından 1659 yılında inşa ettirilen ikinci bir sarayın var olduğu, yakın bir zamanda yayınlanan akademik bir çalışma ile ortaya çıktı.
Görsel: 1701 yılında Bursa’yı ziyaret eden ve “Yeni Sarayı” ayrı bir yapı olarak tanımlayan Fransız bitki bilimci Joseph Pitton de Tournefort‘un gravüründeki Hisar bölgesinin kuzey yamacındaki yapılaşma. (Gravürlerle Türkiye Anadolu 1, Mustafa Sevim, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara, 2002) Makalenin ek bölümünde alınmıştır.
Mimar ve mimarlık tarihçisi Mustafa Çağhan Keskin; Bursa’da Osmanlı hanedanı tarafından yaptırıldığı bilinen ilk saray olan Bey Sarayı dışında ikinci bir sarayın var olduğunu ortaya koyan makalesini geçtiğimiz ay aşağıdaki twit ile paylaştı.
Kaynaklarda “yeni saray” olarak bahsi geçen bu ikinci sarayı belgeleyen ve bu alandaki ilk monografi olma özelliğini taşıyan makalenin özet bölümü şu şekilde:
XIV. yüzyıl ilk yarısından itibaren hanedan konutu ve devlet yönetim merkezi olması bakımından tam teşekküllü ilk Osmanlı sarayı olan Bursa Sarayı önce Edirne, ardından İstanbul’un başkent seçilmesiyle önemini yitirmiştir. Hanedan üyeleri tarafından terk edilen saray, zaman içinde harap olmuş ve birkaç kalıntı dışında tümüyle ortadan kalkmıştır. Günümüzde, Bursa Sarayı’nın yerleştiği alanda bulunan yapılaşma, burada arkeolojik bir çalışma yapılmasını engellemektedir. Bu durum, saray hakkında yapılan az sayıdaki araştırmanın büyük ölçüde yazılı kaynaklara dayanmasına neden olmuştur. XVII. yüzyıla ait kayıtlar ve görgü tanıklarının ifadeleri, terk edilmesinden yaklaşık iki yüzyıl sonra, 1659 yılında Bursa’ya gelen ve iki ay kadar kentte kalan IV. Mehmed’in, ilk Osmanlı sultanlarının konutu olan Bursa Sarayı’nda konaklamadığını, ancak Hisar bölgesinde kendisi için yeni bir saray inşa ettirdiğine işaret etmektedir. Bursa Sarayı’na ilişkin araştırmalar, IV. Mehmed döneminde inşa edilen saraya dair detaylı bilgi ortaya koymamış, bu faaliyeti çoğu kez bir onarım, genişletme olarak değerlendirmiş ve ayrı bir saray olarak ele almamıştır. Diğer bir deyişle, IV. Mehmed tarafından inşa ettirilen Yeni Saray hakkında bir monografi bulunmamaktadır. Bu çalışma, literatürde müstakil şekilde yer almamış bir Osmanlı sarayına ilişkin yazılı kaynakları ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Mustafa Çağhan Keskin
Makaleye, Belleten dergisinin 300. sayısından ve Çağhan Keskin’in Academia sayfasından erişebilirsiniz.
İlginizi çekebilir
- Afife Batur ile «Mimarlık Tarihi»
- Unutulmuş Mimar Edoardo De Nari
- Kışladan Üniversiteye
- Polonya’nın Su Kuleleri
- Notre Dame’ı Yeniden İnşa Etmek
- Galata Kulesi’nin Tarihi
- Bavuldan Çıkan Dia Pozitifler
- Osmanlı İmparatorluğu‘nda Kartpostal Editörleri
0 Yorum bulunuyor “Bursa’nın Bilinmeyen Osmanlı Sarayı”